Zaailingen zijn jonge boompjes. Het is de jonge aanwas, die soms overvloedig opkomt en doorgroeit. Het is niet toegestaan om de zaailingen of stekken zomaar te oogsten. Hiervoor is toestemming nodig van de terreinbeheerder en oogsten gaat onder toezicht van een boswachter of ecoloog. Zij weten welke soorten gewenst zijn op bepaalde locaties en welke juist niet. In je eigen tuin, valt natuurlijk wel met toestemming te oogsten en te stekken, om daarmee te ruilen.
In Wijkpark Merenwijk staan veel jonge bomen en struiken van 1 tot een paar jaar oud en maximaal 2,5 meter hoog. Ant Brandenburg heeft van de gemeente toestemming gekregen om zaailingen uit het park te halen, omdat zij oogstbegeleider is bij meerbomen.nu. In overleg met de gemeente worden de boompjes geoogst, die elders goed op kunnen groeien. Zij zorgt dat de boompjes bij bewoners of bijvoorbeeld in het Voedselbos komen.
De geoogste boompjes worden in kleine hoeveelheden uit het park gehaald en komen tijdelijk in de moestuin van De Haardstee (op het terrein van kinderboerderij Merenwijk, achter de Trotse Pauw). De Haardstee zorgt voor het oppotten of inkuilen en stekken. Wanneer de boompjes een mooi maatje hebben, mag theehuis de Trotse Pauw ze voor een klein prijsje verkopen (wanneer de kinderboerderij weer open is).
Dit is het korte verslag van de oogst en verspreiding van boompjes in het seizoen 2020-2021.
De gemeente Leiden is zo enthousiast over deze actie van Ant, dat ze voor seizoen 2021-2022 het oogsten overneemt van Ant en het ook in 4 andere grote parken gaat doen.
Je kunt ook zelf beginnen met het oogsten van jonge boompjes. Wanneer je een paar in je tuin hebt, zet ze dan bijvoorbeeld aan de kant van de weg, met een bordje ‘gratis meenemen’.
Wil je in openbaar groen aan de gang? Dan heb je vast iets aan mijn eigen korte stappenplan.
Keuze van een boompje en de plek
Als je graag een boom in je tuin wilt, dan heb je vast een voorkeur voor een boompje. Maar zo’n boompje heeft ook zijn eigen voorkeuren. Op de site van meerbomen.nu staat een lijst van alle inheemste bomen met heel kort wat een inheemse boom nodig heeft. Uitgebreide informatie vind je onder andere op: Bomenbieb.nl ; Bomenwijzer.be en Ecopedia.be.
Daarnaast moet je als boomeigenaar zorgen dat je een boom zo plant dat de boom geen overlast gaat geven en geen veiligheidsrisico voor de omgeving wordt. Als de boom later groot wordt, moet de boom voldoende ruimte hebben. Door regelmatig te snoeien zorg je ervoor dat een boom niet te hoog en breed wordt. Of je laat het bij een heg. Dat kan ook.
Boompje planten
Plant je boompje met zorg. Maak voor de boom of struik een goed breed en diep gat. Ongeveer een derde dieper en breder dan de wortels. Ga er maar vanuit dat er 10 centimeter grond bovenop de kluit moet. Vul het gat met vochtige losse grond en druk de grond zacht aan. Of gooi een plens water in de kuil en vul de kuil met losse grond. Staat een boompje alleen, zorg dan dat deze de eerste twee jaar wordt ondersteund door één of twee steunpalen.
Nazorg voor de zaailing met kluit of zonder kluit
Bomen en struiken die met kale wortels worden geplant, zonder kluit, hebben iets minder overlevingskans dan bomen en struiken mét kluit. Geef ze dan ook de tijd om aan te slaan! Als ze het eerste jaar nog niet veel uitlopen, wil dat niet zeggen dat ze dat het jaar erna niet alsnog doen.
Het is erg belangrijk dat de jonge aanplant genoeg water krijgt wanneer het een droog voorjaar is. Als de uitbottende blaadjes slap gaan hangen, geef het dan direct water. Blijven de blaadjes slap hangen, dan kun je de zijtakken terugsnoeien. De (beschadigde) wortels van de zaailingen kunnen dan voor voldoende watertoevoer zorgen en aangroeien.
Belang van een boom
Een boom wordt net zo oud als mensen en sommige bomen kunnen in ideale omstandigheden wel 500 jaar worden. Een boom is na 20 tot 35 jaar volwassen en krijgt dan zaden. Vruchtbomen hebben sneller vruchten en blijven meestal kleiner.
Welke waarde heeft een volwassen boom in de stad en je tuin? Heel veel:
- Een boom en struik is fijn voor vogels, kleine zoogdieren en insecten
- Bij hitte is er schaduw en door verdamping een koelere plek
- Een boom dempt geluid en verbetert het uitzicht
- Uitzicht op groen vermindert stress
- Regen spoelt minder snel weg.
- Verhoging van waarde van woningen (degroenestad.nl)
Houd maar eens in de gaten, wat er allemaal rond het boompje gebeurt.
Veel plezier er mee! Ant
Groen Dichterbij; Samen aan de Slag; IVN Leidse regio; De Haardstee; Paarse mier; Meerbomen.nu
Natuur Merenwijk Leiden 